تاثیر نقش دولت در رقابت پذیری مبتنی بر نرخ ارز موثر واقعی در ایران

نرخ ارز موثر حقیقی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل رقابت پذیری بین المللی تلقی می شود، لذا شناسایی منابع تأثیرگذار بر آن در جهت تعدیل نوسان این متغیر در هر اقتصادی بسیار مهم می باشد. بر همین اساس، در این پایان نامه به دنبال شناسایی تأثیر شاخص نقش تصدیگرایانه و حاکمیتی دولت در بلند مدت و کوتاه مدت بر نرخ ارز موثر حقیقی در اقتصاد ایران هستیم. در مطالعه پیش رو از رهیافت آزمون کرانه ها و کاربرد آن در مدل های خود رگرسیونی با وقفه های توزیعی (ardl) و داده های فصلی برای دوره 1371 تا 1390 استفاده شده است. متغیرهای بکار رفته در این پژوهش عبارتند از نرخ ارز موثر حقیقی، شاخص نقش تصدیگرایانه و حاکمیتی دولت، رشد اقتصادی، شدت سیاست های تجاری و درآمد نفتی. ما در این پژوهش برای تفکیک تاثیر نقش های متفاوت دولت بر نرخ ارز موثر حقیقی ابتدا به برآورد جداگانه این نقش ها پرداختیم که یافته ها نشان دهنده ی وجود رابطه معنادار و مثبت میان شاخص تصدی گری دولت و نرخ ارز در بلند مدت و کوتاه مدت است، که این رابطه ی مثبت بیانگر این واقعیت است که افزایش مداخله دولت بصورت تصدی گرایانه، باعث افزایش ارزش واقعی پول ملی شده و توان رقابت پذیری کالاهای داخلی را در مقابل رقبای مشابه خارجی خود، کمتر می کند. همچنین شاهد وجود رابطه منفی میان شاخص حاکمیتی دولت و نرخ ارز در بلند مدت می باشیم که این امر بیانگر این واقعیت است که افزایش حضور دولت به صورت حاکمیتی در بلند مدت، توان رقابت پذیری کالاهای داخلی را با انواع مشابه خارجی افزایش می دهد. اما در کوتاه مدت به دلیل وجود بوروکراسی و زمان بر بودن ابلاغ و اجرا و نظارت در سیستم دولتی، این نوع حضور دولت، بر توان رقابت پذیری کالاهای داخلی تأثیر معناداری ندارد. در ادامه این نقش ها را بصورت هم زمان در مدل وارد کرده برآورد نمودیم که نتایج حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی دار در بلند مدت و کوتاه مدت میان نرخ ارز و شاخص تصدی گری دولت و رابطه منفی در بلند مدت میان شاخص نقش حاکمیتی می باشد. ضریب ecm این برآورد نیز، 265/0- می باشد